Jacobuskerk

id naam wikidata label monumentnr wikidata id commons categorie
RM40306 Jacobuskerk Jacobuskerk 40306 Q2118532 Jacobuskerk, Zeerijp

type verwarming:
type verwarming sinds:
huidige functie: Kerk / Hervormde kerk

bouwgeschiedenis
Bouw kerk ca. 1350; toren 1ste helft 15de eeuw. Restauratie 1961-1966

restauratiegeschiedenis
Tussen 1961-1966 werd het gehele gebouw gerestaureerd. Hierbij werd vooral de 14de eeuwse periode gehandhaafd en gereconstrueerd. Uitvoering restauratie schilderingen door Jelle Otter.

schadegeschiedenis
Door de ligging heeft de kerk sinds de bouwtijd meerdere watervloeden meegemaakt waarbij zeewater, en dus schadelijk zout, in het metselwerk is getrokken. Daarnaast oefenen verzakkingen in de grondlagen al eeuwen lang druk uit op de constructie waardoor er scheuren zijn ontstaan. Sinds de jaren '80 heeft het gebouw meerdere trillingen ondergaan door aarbevingen. Het vele cement wat tijdens vorige restauraties in het gebouw is beland (vooral op bijna alle wanden) heeft een ongunstig effect op de vochttransporten.

Muurschilderingen

Restauratiegeschiedenis

begin einde restaurator activiteit beschrijving restauratieverslag
1961 1966 Jelle Otter blootlegging en restauratie Bij deze restauratie is de eerste periode (uit ca 1350) hersteld. Enkele fragmenten uit twee latere perioden zijn daarnaast gehandhaafd. Doordat er gekozen is voor een totale restauratie en reconstructie van de eerste afwerkperiode is er veel historisch materiaal uit latere fases verloren gegaan. Hiervan zijn nog wel foto's te vinden in de RCE Beeldbank.
onbekend door wie en wanneer jaren '80? onderhoud aan schilderingen noordportalen buiten RCE werkcollectiemap 415546

Algemene beschrijving muurschilderingen

Ca. 1350 wanden rood geschilderd met witte voegen; op de gewelven vlechtwerkverbanden; gewelven koor wit gepleisterd met rode ribben. Ca. 1525 witte bepleistering; ribben, wandpijlers en bogen gedecoreerd met baksteen- en natuursteenimitatie, met zwarte biezen alsmede witte en zwarte voegen; bloemranken in en om de sluitringen en bij de geboorte van de ribben. Ca. 1575 nieuwe bepleistering en decoratie met rolwerk en gestippelde blokken op bogen en ribben, alsmede kleurige vensteromlijstingen, cartouche op oostelijk schipgewelf (niet gehandhaafd); uitwendige beschildering noordportaal met blokverband en met plantaardige motieven. Bij de restauratie is de eerste periode hersteld, onder handhaving van enkele fragmenten uit beide latere perioden op de gewelven. (bron:Q122982902)

Situatieschema

Bedreigende gebeurtenissen

muurschildering soort_gebeurtenis locatie ernst_gebeurtenis beschrijving
RM40306MU1 aardbeving gewelven en muren in grote mate Kerk staat in aardbevingsgebied, risico op nieuwe scheuren en onthechting.

bronnen

https://www.reliwiki.nl/index.php?title=Zeerijp,_Borgweg_6_-_Jacobuskerk
https://www.groningerkerken.nl/nl/kennisbank/kerken/Z/102/zeerijp-jacobuskerk
https://catalogus.cultureelerfgoed.nl/Details/fullCatalogue/200021230

Afzonderlijke muurschilderingen

De posities in de tabel refereren aan de nummers in het situatieschema

id positie beschrijving
RM40306MU1 1 1 Baksteenimitatie; rode wanden met witte voegen, gewelven vlechtwerkverbanden rood/zwart/wit
RM40306MU2 2 2 restant bloemrank afwerkperiode 1525
RM40306MU3 3 3 afwerkperiode 1575: gestippeld rolwerk en blokken en cartouche (niet gehandhaafd)
RM40306MU4 4 4 uitwendige beschildering noordportaal met blokverband en plantaardige motieven

Afbeeldingen gebouw

De afbeeldingen zijn opgehaald uit de RCE sparql endpoint. Op Wikimedia Commons zijn wellicht meer afbeeldingen te vinden.