Der Aa-kerk

id	naam	wikidata label	monumentnr	wikidata id	commons categorie
RM18423	Der Aa-kerk	Der Aa-kerk	18423	Q2255378	Der Aa-kerk

type verwarming:
type verwarming sinds:
huidige functie: Cultureel en maatschappelijk

bouwgeschiedenis
Kapel vermeld 1227, vanaf 1246 vervangen door kruisbasiliek. Rond 1425 begin basilikaal koor, verhoging dwarspand en schip voltooid 1465-1466, eind 15de eeuw sacristie met dwarspand. In 1595 herstel van schade door beschieting tijdens belegering Prins Maurits 1594, daarbij o.a. herbouw koorgewelven. Restauratie 1975-1982, voltooid 1987-1988

restauratiegeschiedenis

schadegeschiedenis

Muurschilderingen

Restauratiegeschiedenis

begin	einde	restaurator	activiteit	beschrijving	restauratieverslag

Algemene beschrijving muurschilderingen

Ca. 1250 op vieringpilers rode sauslaag met witte voegen, grijze natuursteenimitatie met witte voegen en rode biezen rond nissen en op pijlers in schip en dwarspand (1) Op oost-wand zuiderdwarspand nis met een raamtracering in oker met zwarte lijnen. Ca 1450 rode baksteen-imitate met witte voegen op pijlers, schalken, bogen, gewelfribben en dagkanten in het koor, op schalken in het schip gele zandsteenkleur zonder voegen, verder decoratie zuidtravee sacristie (2) Waarschijnlijk in 1493 voltooing (3) beschildering gewelven schip en dwarspand met Passievoorstellingen (4-12) en „Arma Christi" (13-19); verder rankenversiering als op noordelijk gewelf sacristie en misschien fragment boven ingang sacristie (20). Ca. 1550 grijze natuursteenblokken met zwarte voegen en enkele geometrische motieven in zwart op oostelijke vieringpijlers bij overgang van 13de-eeuws naar 15de-eeuws werk. Wapens in koor, na 1594 (21). Ca. 1600 cartouche boven zuidelijke transeptingang (22). Tekstdoeken in cartouches op koorzuilen waarschijnlijk uit 1603 (23). Conservering schilderingen en reconstructie architectuurpolychromie uit verschillende perioden op basis van teruggevonden resten in 1987-1989. Fragment, vermoedelijk van een Annunciatie (2de helft 13de eeuw) afgenomen (coll. Stichting Oude Groninger Kerken). (bron:Q122982902)

Situatieschema

Bedreigende gebeurtenissen

muurschildering	soort_gebeurtenis	locatie	ernst_gebeurtenis	beschrijving

bronnen

http://www.wikidata.org/entity/Q122982902

https://www.reliwiki.nl/index.php?title=Groningen,_A-Kerkhof_2_-_Der_Aa-Kerk

https://www.groningerkerken.nl/nl/kennisbank/kerken/G/53/groningen-akerk

Afzonderlijke muurschilderingen

De posities in de tabel refereren aan de nummers in het situatieschema

id	positie	beschrijving
RM18423MU1	1	1 Driedelige nis oostwand noorderdwarspand resten beschildering met grijze natuursteenblokken.
RM18423MU2	2	2 Sacristie, sluitsteen zuidelijke travee Maria met Kind op de maansikkel.
RM18423MU3	3	3 Zuidelijk gewelfveld zuidelijk dwarspand wapenschild aan tak en initialen AE, erboven datering A 93 waarschijnlijk verwijzend naar voltooiing schilderingen in 1493.
RM18423MU4	4	4 Westelijk veld oostelijke schiptravee: Christus in Gethsemane.
RM18423MU5	5	5 Noordelijk veld oostelijke schiptravee: Verraad van Judas.
RM18423MU6	6	6 Zuidelijk veld oostelijke schiptravee: Doornenkroning.
RM18423MU7	7	7 Oostelijk veld oostelijke schiptravee: Hemelvaart; in het midden Maria; van Christus alleen voeten en zoom kleed zichtbaar. Door het luik werd op Hemelvaartsdag een beeld van Christus ten hemel gehesen.
RM18423MU8	8	8 Zuidelijk veld vieringgewelf: Opstanding.
RM18423MU9	9	9 Westelijk veld vieringgewelf: Christus en Maria Magdalena (Noli me tangere').
RM18423MU10	10	10 Noordelijk veld vieringgewelf: Maaltijd te Emmaüs.
RM18423MU11	11	11 Oostelijk veld vieringgewelf: Pinksteren; in het midden Maria, bovenin Heilige Geest in gedaante van duif.
RM18423MU12	12	12 Oostelijk veld zuidelijk dwarspand: Christus als Man van Smarten.
RM18423MU13	13	13 Noordelijk veld zuidelijk dwarspand: engel met ladder. artoon met
RM18423MU14	14	14 Westelijk veld zuidelijk dwarspand: engel met hamer en nijptang.
RM18423MU15	15	15 Zuidelijk veld zuidelijk dwarspand: engel met hysop-stengel.
RM18423MU16	16	16 Oostelijk veld noordelijk dwarspand: engel met Christus' onderkleed
RM18423MU17	17	17 Noordelijk veld noordelijk dwarspand: engel met lans.
RM18423MU18	18	18 Zuidelijk veld noordelijk dwarspand: engel met kruis en doornenkroon.
RM18423MU19	19	19 Westelijk veld noordelijk dwarspand: engel met geselroede.
RM18423MU20	20	20 Fragment van een dierkop (?).
RM18423MU21	21	21 Wapens op sluitstenen koor.
RM18423MU22	22	22 Tekst in cartouche boven zuidingang transept DAT IS HET EEWIGE LEVEN/DAT SE DY, DAT DV ALLENE/WARACHTIG GODT BIST, ENDE/DEN DV GESENDT HEFST,/ IESVM CHRISTVM KENNEN (Johannes 17, 3).
RM18423MU23	23	23 Cartouches op koorzuilen met samenvatting calvinistische geloofsleer: zie 23 a tot en met l. 23 f en g vormen de Tien Geboden. Bij de restauratie is het gestoelte een travee naar het westen verplaatst (23 a, l)
RM18423MU24	23a	23 a. ‘Vande Gemeynschap ende verzegelinge' - kopie uit 1829
RM18423MU25	23b	23 b. 'Vande Rechtveerdigmakinge'
RM18423MU26	23c	23 c. 'Vant H. Nachtmael'
RM18423MU27	23d	23 d. 'Van Predicatie'
RM18423MU28	23e	23 e. 'Het Catholycke Christelyke Geloove'
RM18423MU29	23f	23 f. 'Exod. XX'
RM18423MU30	23g	23 g. 'Deut. V'
RM18423MU31	23h	23 h. 'Van de Wet ende Evangelie'
RM18423MU32	23i	23 i. 'Vande Doop'
RM18423MU33	23j	23 j. 'Vande Gemeynschap ende verzegelinge'
RM18423MU34	23k	23 k. 'Van de Heyligmakinge'
RM18423MU35	23l	23 l. 'Van Predicatie' - kopie uit 1829

Afbeeldingen gebouw

De afbeeldingen zijn opgehaald uit de RCE sparql endpoint. Op Wikimedia Commons zijn wellicht meer afbeeldingen te vinden.